مقاله بررسی تجارت غیر اخلاقی در50صفحه قابل ویرایش بخشی ازمتن: توسعه چیست؟ هنگامی که به توسعه و پیشرفت میاندیشیم معمولاً ابتدا توسعهء اقتصادی که نیازهای مادّی را برآورده میسازد و شاید اکثراً با رشد تولید ناخالص ملّی سنجیده میشود نظر ما را به خود جلب مینماید. ولی آیا مفهوم توسعه و پیشرفت تماماً همین است و آیا اقتصاد معیار و میزان همه چیز میباشد؟ بدیهی است که امر توسعه میبایستی نه فقط شامل پیشرفت مادّی باشد، بلکه باید ابعاد اجتماعی و فرهنگی را نیز در بر گیرد. مثلاً یک جامعهء توسعه یافته و پیشرفته میبایستی دارای یک نظام قانونی مؤثّر باشد که از طریق سالها عملکرد پارلمانی و تفسیرهای قضائی شکل گرفته باشد. ولی علیرغم میزان زیاد سرمایهگذاری انسانی و هزینههای مربوطه در این راستا، اقتصاددانان هرگز آن را سرمایه ندانسته و جزو برآوردهای خود به حساب نمیآورند. از آنجایی که توسعه دارای یک چنین ابعاد اجتماعی است بنا بر این هر جامعه میبایستی توسعه را از دیدگاه خود تعریف نماید تا نمایانگر فرهنگ، اهداف و ارزشهای زیربنایی آن جامعه باشد. همچنین امر توسعه دارای بُعد معنوی، اخلاقی و روحانی نیز میباشد. در نهایت، ارزشهای اوّلیهء انسانی است که زیربنای روابط و انسجام اجتماعی را تشکیل میدهد. یعنی طرز تفکّر ما نسبت به دیگر مردمان بر چگونگی روابط ما با آنها در زمینههای مختلف اجتماعی و اقتصادی اثر میگذارد. در جامعهء بیولوژیکی یا در بین حیوانات، غریزه و کیفیّات ژنیتیکی روابط را مشخّص میسازد ولی در بین انسانها این روابط اکثراً تحت تأثیر ارزشهایی است که بر اثر تعلیم و تربیت از طریق خانواده، دین، مدرسه و یا صرفاً تجربهء زندگی در جامعه فرا گرفته میشود. اگر بخواهیم جامعه را به نحوی پایدار از نو سازمان دهیم میبایستی از ارزشهای اوّلیهء آن آغاز کنیم. تعریف پایدار و بادوام بودن در مورد توسعه چندان آسان نیست ولی مستلزم رعایت تعادل، هم در جامعهء کنونی و هم در طیّ زمانهای آینده میباشد. پایدار و بادوام بودن یک توسعه و پیشرفت هدفی نیست که بتوان به آن نائل گردید، بلکه یک فرآیند پویاست که هم رعایت تعادل بین قسمتهای مختلف جامعه، و همچنین بین جامعه و طبیعت را ایجاب مینماید و هم به امکان حفظ این تعادل در آینده نظر دارد. از یک نظر توسعهء پایدار مانند پرواز هواپیماست که مستلزم عملیاتی صحیح و به موقع میباشد. یعنی نیروهای متعدد وقتی در یک جهت به طور صحیح عمل نمایند قادرند یک هواپیما را از زمین بلند نمایند، بالعکس نیروهای مختلف غیر ثابت و ناهمآهنگ میتواند پیشرفت را در جهتی ناپایدار سوق دهد. در واقع شاید آسانتر باشد که به جای سعی در شناخت کیفیت توسعه پایدار، بکوشیم نیروهایی را که موجب عدم پایداری یک توسعه میگردد شناسایی نموده آنها را کاهش دهیم.