بخشی از متن: طراحی مدرسه ابتدایی با تاکید بر افزایش خلاقیت درفضاهای باز مدرسه بیان مسئله انسان در رهگذر تاریخ هنگام عدم پذیرش محیط زندگی خود از قوه خلاقیت و تفکر خویش بهره جویی نموده است و مشکل خویش را تشخیص داده و راه حل ارایه نموده است و به طور کلی انسان محیط خود را با طرح و ایده ها برنامه ریزی می کند و تغییرات و ابداعات صورت می دهد تغییر و تبدیل هایی که جهت رفع نیاز انسان و تغییر مشکلات صورت می پذیرد. یکی از مسائلی که در مدارس امروزی مورد توجه قرار گرفته، پایین بودن سطح کیفی فضاهای آموزشی و حس مکان در مدارس است. این بحران یا به عبارتی دقیق تر عدم وجود حس مکان، ناشی از نبود مکان به معنای واقعی آن می باشد. مکانی که انسان را در ارتباط با لایه های دیگر وجود خویش قرار می دهد و این لایه ها به شناخت انسان از محیط پیرامون و خویشتن خود کمک می کنند.(کاشی، 1392) حس مکان، تنها یک راه ساده برای توضیح نحوه ادراک یا دریافت مکان توسط فرد نیست بلکه مفهومی ارزشی و چند بعدی است و به شناسایی نمادین و عاطفی فرد نسبت به مکان مربوط می شود(Stefanovic, 1998) که توجه به آن در مدارس از اولویت های اساسی شمرده می شود. در شرایط فعلی ایران فضاهای باز مدارس مکانی جدای بنای مدرسه محسوب شده و ادامه طبیعی کلاس های درس نمی باشد و حس مکان را القا نمی کنند. این بستر فاقد انسجام وهویت لازم بوده و به ارضای کامل نیازهای آموزشی، بازی و استراحت دانش آموزان نمی پردازد. (فیضی و همکاران، 1389) تصورغالب موجود در میان برنامه ریزان، تصمیم گیران، مدیران وطراحان مدرسه، تنها کلاس های درس است که در کامل ترین صورت با سالن های اجتماعات، آزمایشگاه و فضای ورزشی تلفیق شده است. حیاط های پوشیده شده با آسفالت به همراه برخی عناصر وتجهیزات محدود برای بازی وفعالیت های فیزیکی، تصویری است که در تمامی مدارس کشور کمابیش به چشم می خورد .تصویر آنچه از نظر دورمانده وبه آن توجهی نشده است فضاهای خلاق و رویکرد روانشناسی محیط می باشد .(فیضی و همکاران، 1389) کودکی که در محیط نامساعد پرورش یافته از توان خلاقیت کمتری برخوردار خواهد بود و عمده مشکلات افراد در زمینه خلاقیت ریشه در این دوران دارد امروزه کودکان از فضاهای آموزشی خود احساس نارضایتی می کنند(حسینی، 1376) کودکان پس از گذشت چند سال، تمامی شور، نشاط و خلاقیت پیشین خود را به کناری نهاده، در نهایت انفعال، راه همنوایی با جامعه را پیش می گیرند. تربیت خلاق کودکان، نوجوانان وجوانان در فضاهای باز مدرسه، به خلاق بارآمدن این ذخایر انسانی خواهد انجامید که متاسفانه امروزه ما با نوعی فضاهای کسالت آور و کودک گریز مواجه هستیم (منطقی، 1391) در سال های اخیر، تحقیقات بسیاری انجام شده که از میان عوامل متعدد تأثیر گذار در رشد خلاقیت کودک، شیوه های آموزشی، جنبه های عاطفی – شناختی کودکان و نیز مسائل تربیتی مورد بررسی قرار گرفته اند؛ اما به تأثیر کیفیت فضای معماری در پرورش خلاقیت، کمتر توجه شده است. پژوهش ها نشان می دهند در دوران کودکی قابلیت ها و خلاقیت کودکان پایه گذاری می شوند و بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت و تخیل در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می دهد. کودک طی این سال ها از محیط تأثیر بیشتری می گیرد و در مورد محیط خود به طور طبیعی کنجکاو است. حال آن که فضای آموزشی کودکان در ایران مانند مهدکودک ها، فاقد طراحی مناسب است(عظمتی، 1387) مهم ترین دورانی که در ایجاد خلاقیت و افزایش آن تاثیر بسزایی دارد، دوران کودکی و طفولیت می باشد. اما کودکان علاوه بر موارد آموزشی نامناسب که اثری در پیشبرد و شکوفا شدن خلاقیت شان ندارد از داشتن محیطی که در بروز خلاقیت شان موثر واقع شوند نیز محروم هستند. امروزه در بسیاری از طراحی ها به مسائلی نظیر گرمایش و سرمایش، زیبایی ظاهری فضا و نوع مصالح و مسائلی از این قبیل توجه کافی صورت می گیرد اما به مسائلی در طراحی که با روان انسان سر و کار دارد بی توجهی زیادی صورت می پذیرد. (نیکخو، 1394)
